اقامت کاری ترکیه
Türkiye work residence
مجوز کار ترکیه
Turkish work permit
ویزای کار ترکیه
Türkiye work visa
درباره‌ی ترکیه
ترکیه به دلیل نزدیکی جغرافیایی به ایران، اشتراکات فرهنگی و رشد اقتصادی سال‌های اخیر، به یکی از مقاصد محبوب برای مهاجرت کاری ایرانیان بدل شده است. کلان‌شهرهایی چون استانبول، آنکارا و ازمیر فرصت‌های شغلی متنوعی در بخش‌های گردشگری، ساخت‌وساز، آموزش زبان، بازرگانی و فناوری فراهم کرده‌اند. همچنین برخی ایرانیان ترجیح می‌دهند با کار در ترکیه پلی برای رسیدن به تجربه بین‌المللی و حتی مهاجرت به اروپا بسازند. با این حال، کار قانونی در ترکیه مستلزم دریافت مجوزهای رسمی از دولت ترکیه است و کار بدون مجوز می‌تواند عواقب جدی (جریمه، اخراج و ممنوعیت ورود) در پی داشته باشد. در این مقاله، هرآنچه باید در مورد مهاجرت کاری به ترکیه بدانید را شرح می‌دهیم.
- ترکیه بازار کار در حال گسترش در بخش‌هایی مانند فناوری، گردشگری، آموزش زبان و ساخت‌وساز دارد.
- کسانی که با اجازه کار ترکیه وارد این کشور می‌شوند، همزمان مجوز اقامت نیز دریافت می‌کنند.
- پس از چند سال اقامت کاری مستمر، امکان درخواست اقامت دائم یا تابعیت ترکیه فراهم می‌شود.
- امکان همراه کردن خانواده (همسر و فرزندان) در بسیاری از پرونده‌ها وجود دارد.
انواع مجوز کار و ویزای کاری در ترکیه
دولت ترکیه تحت قانون بین‌المللی نیروی کار شماره ۶۷۳۵، چند نوع مجوز کار (Çalışma İzni) برای اتباع خارجی صادر می‌کند. این مجوزها اغلب به صورت کارت اجازه کار به متقاضی داده می‌شوند و نقش ویزای اقامت را نیز ایفا می‌کنند.
انواع اصلی مجوزهای کار عبارت‌اند از:
مجوز کار موقت در ترکیه:
(Süreli Çalışma İzni)
این مجوز برای اشتغال اولیه خارجی‌ها صادر می‌شود و مدت آن حداکثر ۱ سال در درخواست اول است. این مجوز به یک شغل مشخص و یک کارفرمای معین در ترکیه مرتبط است و نام کارفرما و عنوان شغل در کارت ذکر می‌شود. پس از یک سال، می‌توان درخواست تمدید کرد که در صورت تأیید، برای ۲ سال دیگر تمدید می‌شود. بار سوم، قابلیت تمدید تا ۳ سال وجود دارد. بنابراین معمولاً پس از ۶ سال کار مستمر با تمدیدهای پیاپی، فرد می‌تواند مجوز ۳ ساله داشته باشد. این نوع مجوز رایج‌ترین حالت برای اکثر مهاجران کاری (از جمله ایرانیان) است که با پیشنهاد شغلی از یک کارفرمای ترکیه‌ای اقدام می‌کنند.
مجوز کار دائمی در ترکیه:
(Süresiz Çalışma İzni)
خارجی‌هایی که مدت طولانی در ترکیه اقامت داشته و کار کرده‌اند می‌توانند درخواست مجوز کار دائم کنند. قانون ترکیه تصریح کرده که اگر یک خارجی حداقل ۸ سال اقامت قانونی در ترکیه داشته باشد یا به مدت ۶ سال پیوسته به صورت قانونی کار کرده باشد (با مجوز موقت)، می‌تواند واجد شرایط مجوز کار دائم شود. مجوز کار دائمی محدودیت زمانی یا شغلی ندارد و دارنده آن تقریباً از تمامی حقوق شغلی یک شهروند ترک برخوردار است.(از جمله حق کار آزادانه در هر شغل و کارفرما، بدون نیاز به تمدید). البته این افراد همچنان حق رای یا خدمت دولتی ندارند. گرفتن این مجوز دشوار است و تنها برای افرادی که تعهد طولانی به زندگی در ترکیه داشته‌اند میسر می‌شود.
مجوز کار مستقل در ترکیه:
(Bağımsız Çalışma İzni)
این مجوز ویژه افرادی است که می‌خواهند به صورت خوداشتغال در ترکیه فعالیت کنند (مثلاً یک کسب‌وکار یا حرفه شخصی راه‌اندازی کنند). برای دریافت آن، باید شرایط خاصی را برآورده کنید؛ از جمله نشان دادن تأثیر مثبت فعالیتتان بر اقتصاد ترکیه، سطح تحصیلات، سابقه کاری و سرمایه‌گذاری شما ارزیابی می‌شود. عملاً دریافت این مجوز برای اکثر افراد دشوار است مگر برای کارآفرینان و متخصصان بسیار مجرب. معمولاً پس از ۵ سال اقامت کاری می‌توان درخواست کار مستقل داد. دارندگان این مجوز می‌توانند برای خود کسب‌وکار ثبت کرده و بدون وابستگی به کارفرمای دیگر کار کنند.
کارت فیروزه‌ای در ترکیه:
(Turkuaz Kart)
کارت فیروزه‌ای برنامه‌ای است که دولت ترکیه جهت جذب افراد بسیار متخصص، دانشمندان، هنرمندان، ورزشکاران و سرمایه‌گذاران خارجیدر نظر گرفته است. این کارت مشابه گرین کارت در سایر کشورها، به عنوان یک مجوز کار و اقامت دائمی عمل می‌کند. افرادی که شرایط ویژه‌ای مانند تحصیلات عالی، دستاوردهای علمی/ورزشی/هنری یا سرمایه‌گذاری کلان در ترکیه داشته باشند، می‌توانند برای کارت فیروزه‌ای درخواست دهند. کارت فیروزه‌ای ابتدا به صورت مشروط برای ۳ سال صادر می‌شود و در صورت تداوم فعالیت فرد، به حالت دائم در می‌آید و دارنده آن از تمامی حقوق اقامت و کار برخوردار می‌شود. برای بسیاری از متقاضیان عادی، این گزینه واقع‌بینانه نیست، اما خوب است بدانیم چنین امکانی نیز وجود دارد.
مجوز کار استثنایی در ترکیه:
(İstisnai Çalışma İzni)
ترکیه در قانون خود مواردی را برای صدور اجازه کار بدون رعایت برخی شرایط معمول پیش‌بینی کرده است. به عنوان مثال، فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های ترکیه، شهروندان جمهوری ترک‌قبرس شمالی، افرادی که با شهروند ترک ازدواج کرده‌اند، پناهندگان و برخی دیگر گروه‌ها می‌توانند از شرایط تسهیل‌شده یا استثنائی برخوردار شوند. این موارد ممکن است شامل چشم‌پوشی از برخی معیارها مانند نسبت استخدام ترک یا حد اقامت باشد. در مجموع، اکثر ایرانیان از طریق مجوز کار موقت وارد بازار کار ترکیه می‌شوند و سپس با تمدیدهای مکرر و گذر زمان، به فکر مجوز دائم یا سایر گزینه‌ها خواهند بود.
نوع مجوز |
مزایا / محدودیت‌ها |
مجوز موقت (مدت‌دار) |
قابل تمدید به ۲ یا ۳ سال در صورت تمدیدهای موفق |
مجوز دائم (نامحدود) |
محدودیت زمانی و شغلی ندارد؛ امکان فعالیت آزادانه در بازار کار |
مجوز مستقل |
شرایط سخت‌تر، نیاز به اثبات تأثیر اقتصادی و تجربه |
کارت فیروزه‌ای |
همزمان مجوز کار و اقامت دائم؛ مشابه گرین کارت ترکیه |
مجوز استثنائی |
معافیت از برخی شرایط معمول استخدام برای انتقال مجوز کار |
توضیح کلی نوع مجوز
General explanation of the license type
شرایط و الزامات عمومی برای اخذ ویزای کار ترکیه ۲۰۲۵:
در ادامه، شرایط اصلی که برای اخذ مجوز کار ترکیه لازم است و مدارک موردنیاز را شرح می‌دهیم. ابتدا باید شرایط استخدام شما توسط یک کارفرمای ترک فراهم باشد. چند نکته کلیدی در این زمینه عبارت‌اند از:
پیشنهاد شغلی و کارفرمای ترک:
Job offer and Turkish employer
برخلاف کشورهایی مثل آلمان یا کانادا که امکان ویزای جستجوی کار وجود دارد، در ترکیه شما عمدتاً باید از ابتدا یک پیشنهاد کار (Job Offer) داشته باشید. کارفرمای ترک در واقع اسپانسر درخواست مجوز کار شما خواهد بود و بدون حمایت او نمی‌توانید شخصاً اقدام کنید. بنابراین گام اول یافتن شغلی در ترکیه و توافق با یک کارفرما است. این کارفرما باید آگهی شغلی را در ترکیه منتشر کرده و نشان دهد هیچ شهروند ترک به راحتی برای این نقش قابل استخدام نبوده است. به بیان دیگر، برای استخدام یک خارجی، کارفرما می‌بایست نیاز ویژه به تخصص او را اثبات کند.
نسبت نیروی کار ترک به خارجی طبق قوانین مهم ترکیه:
Ratio of Turkish to foreign labor force according to important laws
یکی از مهم‌ترین شروط دولت ترکیه این است که شرکت‌ها نمی‌توانند آزادانه هر تعداد خارجی که بخواهند استخدام کنند. طبق قانون، به ازای هر ۱ نیروی خارجی، کارفرما باید حداقل ۵ کارمند تبعه ترکیه در آن محل مشغول به کار داشته باشد. این بدان معناست که اگر مثلاً در یک شرکت ۱۰ کارمند ترک حضور دارند، حداکثر ۲ نفر خارجی می‌توانند مجوز کار بگیرند. برای شرکت‌های کوچک تازه‌تأسیس، ابتدا باید رشد کنند تا این نسبت رعایت شود. (استثنائاتی برای بخش آموزش یا بخش‌خانه وجود دارد). همچنین سرمایه شرکت باید به میزان کافی (حداقل ۱۰۰ هزار TRY سرمایه پرداخت‌شده) باشد یا گردش مالی مشخصی داشته باشد تا دولت با استخدام خارجی موافقت کند. بنابراین توانمندی مالی و نیروی انسانی شرکت اسپانسر نقش مهمی در تأیید یا رد درخواست مجوز کار ایفا می‌کند.
مدرک تحصیلی و تخصص متقاضی در ترکیه:
Applicant's educational qualifications and specialization
ترکیه برای مشاغل تخصصی از خارجی‌ها انتظار مدرک تحصیلی مرتبط و سابقه کار دارد. شما باید مدارک تحصیلی (حداقل لیسانس برای اغلب مشاغل) و ترجمه رسمی آنها به ترکی را در پرونده ارائه دهید. در بسیاری موارد نیاز است مدارک توسط وزارت آموزش ترکیه یا ادارات مربوطه معادل‌سازی (Denklik)شود. همچنین داشتن سابقه کار مرتبط در رزومه شما، شانس موافقت را بالا می‌برد. به طور مثال اگر قرار است به عنوان مهندس در ترکیه کار کنید، منطقی است که مدرک مهندسی و چند سال تجربه کاری در آن زمینه داشته باشید. برخی حرفه‌ها نیز نیاز به مدرک صلاحیت حرفه‌ای یا گواهی‌نامه دارند (مثل پزشکان که باید امتحان وزارت بهداشت ترکیه را بگذرانند یا معلمان که نیاز به تأییدیه وزارت آموزش دارند).
دانش زبان برای گرفتن مجوز کار در ترکیه ۲۰۲۵:
Language knowledge to obtain a work permit
ترکی استانبولی زبان رسمی کار و تجارت در ترکیه است. قانوناً داشتن مدرک زبان ترکی برای مجوز کار الزامی نیست، اما در عمل بسیاری از کارفرمایان انتظار دارند شما حداقل ترکی پایه را بدانید؛ به‌خصوص برای مشاغلی که نیاز به تعامل با مشتریان یا همکاران ترک دارد. در برخی حوزه‌ها (مثل تدریس زبان انگلیسی) ممکن است بدون دانستن ترکی هم استخدام شوید، اما در اکثر موارد توصیه می‌شود قبل از مهاجرت کاری به ترکیه زمانی را صرف یادگیری زبان ترکی کنید تا هم شانس استخدامتان بیشتر شود و هم پس از استخدام بتوانید بهتر با محیط کار ارتباط بگیرید.
گواهی عدم سوءپیشینه و سلامت برای گرفتن مجوز کار در سال ۲۰۲۵:
Certificate of good conduct and health to obtain a work permit
برای دریافت اجازه کار نخستین بار، معمولاً گواهی عدم سوءپیشینه از پلیس + ترجمه رسمی آن به ترکی موردنیاز است. همچنین طبق قوانین مهاجرتی، خارجی‌ها باید بیمه سلامت داشته باشند. اگر شما تحت پوشش بیمه کارفرما قرار گیرید، کافی است، در غیر این صورت باید بیمه درمانی شخصی تهیه کنید. در شرایط خاص ممکن است از شما گواهی سلامت یا تست پزشکی (برای برخی صنایع) درخواست شود. به طور خلاصه، داشتن یک شغل قطعی در ترکیه، صلاحیت حرفه‌ای، و کارفرمایی که مقررات استخدام خارجی را رعایت می‌کند، سه ضلع اصلی موفقیت در گرفتن ویزای کار ترکیه هستند.
- پیشنهاد شغلی از کارفرمای ترک بدون داشتن پیشنهاد شغل رسمی از یک شرکت ترکیه‌ای، امکان صدور مجوز کار وجود ندارد. کارفرما باید به عنوان اسپانسر در روند درخواست شما شرکت کند.
- معیار استخدام نیروی ترک شرکت کارفرما نمی‌تواند به هر تعداد دلخواه نیروی خارجی استخدام کند؛ معمولاً برای هر نیروی خارجی چند نیروی ترک باید مشغول به کار باشند.
- توان مالی و وضعیت شرکت شرکت باید توان مالی، سرمایه یا گردش مالی مناسب داشته باشد، وضعیت مالی شفاف باشد و مدارک مربوط به ثبت شرکت، ترازنامه و گزارش مالیاتی آماده باشد.
- تحصیلات و تجربه مرتبط داشتن مدرک تحصیلی مرتبط (معمولاً حداقل لیسانس) و سابقه کاری مرتبط، شانس موفقیت را افزایش می‌دهد. در برخی مشاغل، معادل‌سازی مدرک با قوانین ترکیه نیز لازم است.
- سوءپیشینه و سلامت ارائه گواهی عدم سوءپیشینه (با ترجمه رسمی) و گواهی سلامت در اکثر پرونده‌ها الزامی است.
- مدارک بیمه و وضعیت بیمه درمانی داشتن بیمه سلامت معتبر یا تحت پوشش بیمه کارفرما از شروط لازم است.
مدارک لازم برای درخواست ویزای کار ترکیه:
مدارک متقاضی ویزای کار ترکیه:
Documents required for applying for a Turkish work visa
- گذرنامه معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار باقی‌مانده.
- عکس بیومتریک (معمولاً اندازه ۴×۳(.
- قرارداد استخدام یا نامه پیشنهاد شغلی از کارفرما (مشخصات عنوان کار، حقوق، مدت(.
- مدارک تحصیلی ترجمه‌شده به زبان ترکی و تأیید شده.
- گواهی عدم سوءپیشینه ترجمه‌شده.
- گواهی سلامت یا آزمایشات پزشکی در مواقع لازم.
مدارک کارفرما برای ارائه:
Employer documents to provide
- اسناد ثبت شرکت و اساسنامه شرکت.
- ترازنامه و صورت‌های مالی سال‌های اخیر.
- گزارش عملکرد مالیاتی.
- مدارک مربوط به توانایی شرکت جهت استخدام نیروی خارجی.
- در برخی موارد، وکالت برای نماینده شرکت جهت انجام مراحل آنلاین درخواست.
مراحل اقدام و صدور ویزای کار ترکیه:
اکنون فرض می‌کنیم شما یک پیشنهاد کار از ترکیه گرفته‌اید؛ در ادامه به مراحل و روند اقدام می‌پردازیم. مراحل درخواست و دریافت ویزای کار ترکیه، فرآیند اخذ اجازه کار ترکیه بسته به اینکه شما از داخل ایران اقدام می‌کنید متفاوت است.
درخواست از طریق سفارت ترکیه در ایران (اقدام از خارج):
Application through the Turkish Embassy in Iran
- دریافت پیشنهاد کار و مدارک کارفرما: پس از اینکه یک شرکت یا کارفرمای ترک با استخدام شما موافقت کرد، آنها باید یک قرارداد استخدام یا نامه پیشنهاد شغلی رسمی برای شما ارسال کنند. این قرارداد باید توسط کارفرما امضا و مهر شده باشد و جزئیاتی چون عنوان شغل، حقوق ماهانه، محل کار و مدت قرارداد در آن قید شود. بهتر است یک کپی از سند ثبت شرکت و اطلاعات تماس کارفرما نیز داشته باشید، زیرا در فرم درخواست لازم است.
- مراجعه به سفارت یا کنسولگری ترکیه: متقاضی باید شخصاً به یکی از نمایندگی‌های ترکیه (سفارت در تهران یا سرکنسولگری‌ها مثلاً در تبریز) مراجعه کند و درخواست ویزای کاربدهد. شما در این مرحله یک درخواست ویزا جهت اقامت کاری را تکمیل می‌کنید و مدارک اولیه را ارائه می‌دهید (شامل گذرنامه، عکس، فرم درخواست و کپی قرارداد کاری). پس از بررسی اولیه، سفارت یک کد مرجع ۱۶ رقمی به شما می‌دهد که بسیار مهم است.
- اقدام کارفرما در ترکیه: پس از آنکه شما درخواست خود را در سفارت ثبت کردید، کارفرمای شما حداکثر ۱۰ روز کاری زمان دارد تا با استفاده از آن کد مرجع، در سامانه آنلاین وزارت کار ترکیه (e-Devlet) درخواست مجوز کار را ثبت کند. کارفرما باید تمامی مدارک شرکت (مثل روزنامه رسمی ثبت شرکت، تراز مالی سال گذشته، لیست بیمه کارکنان ترک و مدارک هویتی شما و قرارداد) را در سیستم بارگذاری نماید. این مرحله کاملاً به کارفرما بستگی دارد و هماهنگی شما با او جهت انجام به‌موقع و صحیح آن ضروری است.
- پرداخت هزینه‌ها: در زمان ثبت درخواست توسط کارفرما، هزینه صدور مجوز کار و کارت اقامت باید پرداخت شود (این هزینه هر سال تغییر می‌کند، برای سال ۲۰۲۵ حدود ۱۴۰۰ لیر ترکیه برای یکسال بود). معمولاً کارفرما این هزینه‌ها را تقبل می‌کند، اما بهتر است از قبل توافق کنید.
- انتظار نتیجه: وزارت کار و امنیت اجتماعی ترکیه درخواست شما را بررسی می‌کند. این بررسی معمولاً در ۳۰ روز کاری یا کمتر انجام می‌شود. در این مدت ممکن است از کارفرما مدارک یا اطلاعات تکمیلی خواسته شود. شما می‌توانید از طریق کارفرما وضعیت پرونده را پیگیری کنید.
- صدور تأییدیه و ویزا: اگر وزارت کار با استخدام شما موافقت کند، به سفارت ترکیه در تهران اطلاع داده می‌شود. سفارت سپس با شما تماس گرفته یا از شما می‌خواهد پاسپورت خود را برای صدور برچسب ویزای ورود تحویل دهید. این ویزای کار ترکیه در پاسپورت شما معمولاً دارای اعتبار کوتاه (مثلاً ۹۰ روز) برای ورود اولیه به ترکیه است.
- ورود به ترکیه و دریافت کارت: پس از ورود به ترکیه، مراحل نهایی انجام می‌شود. در واقع با موافقت وزارت کار، مجوز کار شما صادر شده و کارت اقامت کاری شما طی چند هفته به آدرس کارفرما یا آدرس محل سکونت شما در ترکیه پست می‌شود. (ارسال توسط اداره پست PTT انجام می‌شود). این کارت حکم اجازه کار و اقامت قانونی شما را دارد. از این پس شما رسماً یک مقیم دارای اجازه کار در ترکیه هستید.
- پس از دریافت پیشنهاد شغلی، متقاضی به سفارت یا کنسولگری ترکیه مراجعه و کد مرجع ۱۶ رقمی دریافت می‌کند.
- کارفرما با استفاده از آن کد، در سامانه دولتی ترکیه درخواست مجوز کار را ثبت می‌کند.
- بررسی پرونده توسط وزارت کار ترکیه — این مرحله می‌تواند تا ۳۰ روز کاری به طول انجامد
- در صورت تأیید، مجوز کار صادر می‌شود و متقاضی برای گرفتن ویزای کار مراجعه می‌کند. پس از ورود، مراحل اقامت کاری تکمیل می‌شود.
درخواست از داخل ترکیه (اقدام داخلی):
Request from within Türkiye
اگر شما به هر دلیل در ترکیه حضور دارید و اقامت معتبری حداقل ۶ ماهه (غیر از اقامت دانشجویی) دارید، می‌توانید بدون خروج از ترکیه درخواست مجوز کار بدهید. در این حالت نیازی به کد مرجع سفارت نیست؛ کارفرما مستقیماً با پاسپورت و اطلاعات اقامت شما درخواست را در سامانه ثبت می‌کند. سایر مراحل مشابه است (ارسال مدارک، بررسی و…). مزیت این روش صرفه‌جویی در زمان و هزینه سفر است. توجه داشته باشید اقامت توریستی معمولاً مشمول این نمی‌شود مگر اینکه ۶ ماه کامل اعتبار داشته باشد که پس از قوانین جدید ۲۰۲۰ برای ایرانیان به سختی امکان‌پذیر است.به طور خلاصه، مسیر خارج و داخل نهایتاً به دریافت همان کارت مجوز کار ختم می‌شود. اکنون که مجوز کار را گرفتید، اقدامات پس از آن مهم است:
- شروع به کار و ثبت بیمه: کارفرمای شما موظف است ظرف ۳۰ روز پس از شروع به کار، شما را در سازمان تأمین اجتماعی (SGK) ثبت نام کند. از آن پس هر ماه سهم بیمه شما را پرداخت خواهد کرد. داشتن شماره بیمه SGK برای بهره‌مندی از خدمات درمانی دولتی اهمیت دارد.
- تمدید مجوز: همان‌طور که ذکر شد، مجوز اولیه یکساله است. پیش از انقضای آن (حدود ۶۰ روز قبل از پایان) باید برای تمدید اقدام شود. تمدید مستلزم ادامه همکاری شما با همان کارفرما و ارائه مدارک جدید (مثل فیش حقوقی، پرداخت مالیات و بیمه) است. در تمدید اول ۲ ساله و تمدید بعدی ۳ ساله صادر می‌شود.
- تغییر شغل یا کارفرما: مجوز کار شما مختص همان کارفرما و شغل صادر شده است. اگر بخواهید در مدت اعتبار، کارفرما را عوض کنید یا شغل دیگری بگیرید، باید از اول برای مجوز جدید اقدام کنید. اگر بدون اطلاع وزارت کار شغل خود را تغییر دهید، از نظر قانونی مجوز قبلی‌تان باطل می‌شود.
- رعایت قوانین و تمدید اقامت: پس از ۵ سال کار (یا ۸ سال اقامت) می‌توانید برای مجوز دائم درخواست دهید. در این مدت تمام سوابق بیمه و مالیات شما بررسی می‌شود. همچنین اگر بیش از ۶ ماه متوالی خارج از ترکیه باشید ممکن است سابقه اقامت پیوسته شما دچار مشکل شود. بنابراین برای حفظ مسیر اقامت طولانی‌مدت، پیوستگی حضور و کار خود در ترکیه را حفظ کنید.
فرهنگ کار و حقوق و مزایا در کشور ترکیه:
با دریافت مجوز کار و آغاز زندگی حرفه‌ای در ترکیه، خوب است با برخی ویژگی‌های کار در این کشور آشنا شوید:
- ساعات کاری و مرخصی: هفته کاری استاندارد در ترکیه ۴۵ ساعت (۵ یا ۶ روز در هفته بسته به شرکت) تعریف شده است. البته بسیاری از شرکت‌های مدرن هفته ۵ روزه (دوشنبه تا جمعه) دارند. حداقل ۱۴ روز مرخصی سالانه با حقوق برای کارمندانی که ۱ سال کامل کار کرده‌اند تضمین شده است که با افزایش سابقه کار، به ۲۰ روز و بیشتر می‌رسد. تعطیلات رسمی (حدود ۱۵ روز در سال) نیز وجود دارد.
- حداقل دستمزد: ترکیه حداقل دستمزد ملی تعیین می‌کند که هر سال به نسبت تورم افزایش می‌یابد. کارفرما موظف است حداقل حقوق را به هر کارگر پرداخت کند. البته برای استخدام نیروی خارجی معمولاً پرداخت بالاتری در نظر گرفته می‌شود.
- حقوق و بیمه بازنشستگی: از حقوق شما به طور خودکار مالیات بر درآمد (تصاعدی بر اساس مبلغ حقوق) و سهم بیمه اجتماعی کسر می‌شود. حق بیمه شامل بازنشستگی، درمانی و بیمه بیکاری است. مزیت بزرگ سیستم SGK این است که پس از ۱۰ سال پرداخت و رسیدن به سن بازنشستگی (مثلاً ۵۸ برای زنان، ۶۰ برای مردان در حال حاضر)، می‌توانید حقوق بازنشستگی دریافت کنید. حتی اگر قبل از آن ترکیه را ترک کنید، امکان بازپس‌گیری بخشی از حق بیمه پرداختی وجود دارد.
- فرهنگ کار: محیط کاری در ترکیه ترکیبی از سبک اروپایی و خاورمیانه‌ای است. در شهرهای بزرگ شرکت‌ها ساختار مدرن و رسمی دارند، جلسات کاری منظم و زمان‌بندی مهم است، هرچند ممکن است انعطاف و روحیه صمیمانه بیشتری نسبت به برخی کشورهای اروپایی ببینید. همکاران ترک عموماً خونگرم و اجتماعی هستند. احترام به سلسله مراتب و عنوان شغلی رایج است. دانستن اندکی زبان ترکی برای ایجاد ارتباط بهتر با همکاران بسیار مفید خواهد بود حتی اگر زبان کار انگلیسی باشد.
- هزینه زندگی: حقوق دریافتی خود را در قیاس با هزینه‌های زندگی نیز بسنجید. شهر استانبول گران‌ترین شهر ترکیه است (به ویژه مسکن)، در حالی که شهرهای کوچکتر ارزان‌ترند. به عنوان مثال، یک مهندس خارجی ممکن است در استانبول ۳۰–۴۰٪ حقوق بالاتری نسبت به شهر دیگری بگیرد ولی هزینه مسکن در استانبول هم به همان نسبت بالاست. خوشبختانه بسیاری از کارفرمایان به خارجی‌ها کمک‌هزینه مسکن یا حمل‌ونقل می‌دهند.
قوانین و نکات حقوقی با کارفرما و محل کار و اقامت ترکیه در سال ۲۰۲۵:
- جریمه کار غیرمجاز: توصیه می شود بدون دریافت مجوز شروع به کار نکنید. در صورت بازرسی و کشف کار غیرقانونی، کارفرمای شما با جریمه نقدی سنگین روبرو می‌شود و شما نیز جریمه و از کشور ترکیه اخراج خواهید شد و همچنین تا مدتی اجازه ورود مجدد نخواهید داشت.
- ترک کار: اگر پیش از پایان قرارداد، استعفا دهید یا اخراج شوید، کارفرما موظف است موضوع را به وزارت کار اطلاع دهد و مجوز کار شما لغو می‌شود. شما باید ظرف مدت کوتاهی (۱۵ تا ۳۰ روز) ترکیه را ترک کنید یا کارفرمای جدیدی پیدا کنید که سریعاً برایتان مجوز بگیرد. در غیر این صورت اقامت‌تان غیرقانونی خواهد شد.
- پیوستن خانواده: دارندگان مجوز کار می‌توانند برای اقامت همراه خانواده (همسر و فرزندان) درخواست دهند. خانواده شما ابتدا ویزای همراه از سفارت می‌گیرند و در ترکیه اقامت کوتاه‌مدت دریافت می‌کنند. پس از ۳ سال اقامت مستمر شما، همسر شما نیز می‌تواند اجازه کار نامحدود دریافت کند. دقت کنید برای صدور ویزای همراه باید درآمد کافی را اثبات کنید.
- شهروندی ترکیه: اقامت کاری منجر به شهروندی خودکار نمی‌شود، اما اگر مثلاً ۵ سال بطور مستمر با مجوز در ترکیه زندگی کنید (و در این مدت بیش از ۶ ماه خارج نشوید)، می‌توانید درخواست تابعیت ترکیه بدهید. نیاز به تسلط نسبی به زبان ترکی و آشنایی با تاریخ ترکیه و داشتن عدم سوءپیشینه از شرایط آن است. شهروندی ترکیه مزایایی چون حق رأی، پاسپورت ترکیه و امکان کار دولتی را به همراه دارد.
- ساعت کاری و مرخصی: معمولا هفته‌ای ۴۵ ساعت کار تعریف می‌شود و مرخصی سالانه دست کم ۱۴ روز پس از یک سال کار تضمین می‌شود
- حقوق و بیمه: حقوق طبق قانون مالیات ترکیه کسر می‌شود و سهم بیمه بازنشستگی، درمانی و بیکاری محاسبه می‌گردد.
- هزینه زندگی: استانبول گران‌تر از شهرهای دیگر است. معمولاً شرکت‌ها برای خارجی‌ها کمک هزینه مسکن یا حمل‌ونقل در نظر می‌گیرند.
- فرهنگ کاری: ترکیبی از سنتی و مدرن؛ احترام به سلسله مراتب، روابط اجتماعی بین همکاران و اهمیت زبان ترکی در محیط کار احساس می‌شود
نکات مهم حقوقی و چالش‌ها
- کار بدون مجوز ممنوع است و ممکن است منجر به جریمه، اخراج و ممنوعیت ورود شود
- خروج ناگهانی از قرارداد یا تغییر کارفرما بدون اقدام مجوز جدید قابل قبول نیست
- پیوستگی کار و اقامت: اگر بیش از ۶ ماه مداوم خارج از ترکیه باشید، ممکن است سابقه اقامت کاری شما دچار نقصان شود
- شرایط ناپیوسته اقامت کاری ممکن است باعث رد درخواست‌های تمدید اقامت یا دریافت اقامت دائم شود
- شرایط تأهل: همسر و فرزندان می‌توانند اقامت همراه بگیرند و در شرایطی هم امکان کار برای همسر فراهم می‌شود
- شهروندی ترکیه: معمولاً پس از ۵ سال اقامت کاری مستمر امکان درخواست تابعیت ترکیه وجود دارد، البته با شرایطی از جمله تسلط به زبان ترکی و نداشتن سوءپیشینه
مهاجرت کاری به ترکیه می‌تواند مسیر جدیدی برای رشد حرفه‌ای و زندگی بهتر برای ایرانیان فراهم کند. اما موفقیت در این مسیر مستلزم شناخت دقیق قوانین، رعایت الزامات و همکاری مؤثر با کارفرمای ترک است. مراحل اداری ممکن است پیچیده باشند؛ بنابراین، بهره‌گیری از مشاوره تخصصی و تجربه وکلای بین المللی ویزا ۳۰ می‌تواند شانس موفقیت شما را بسیار افزایش دهد.
سوالات پرتکرار
Frequently Asked Questions
